Protestantse gemeente
te Mijnsheerenland
Orgel
Antependia -
Adres
Stougjesdijk 208
3261KW Oud-
Afkomst antependia
De antependia zijn afkomstig uit de voormalige Protestantse dorpskerk van Vierpolders. De Protestantse gemeente van Vierpolders is op 25 januari 2015 opgeheven.
De familie van degene die deze antependia indertijd heeft gemaakt heeft deze bij het sluiten van de kerk teruggekregen. Via ons gemeentelid Corrie Kruijthoff zijn de antependia aan de Greupkerk aangeboden en in dankbaarheid aanvaard.
De kleden zijn, uiteraard mede door de symbolen welke hierop zijn aangebracht, een waardige aanvulling van ons sobere interieur alhoewel deze soberheid gebruikelijk is in een protestantse kerk.
De kleur groen
De kleur groen wordt gebruikt in de ‘feestloze’ perioden, dat wil zeggen de perioden tussen kerst en Pasen / Pasen en kerst. Verondersteld wordt dat de kleur staat voor groeien in geloof!
Aan de ene zijde van dit antependium staat een cirkel met hierin een bootje, met
hierin een kruis, drijvend op het water. Deze voorstelling is gebaseerd op diverse
verhalen uit het nieuwe testament welke in deze perioden aan bod komen. Verscheidene
evangelie verhalen spelen zich af op-
Aan de andere zijde staat het Salomonszegel of Davidsschild, ook wel davidster genoemd met hierin een visje. De davidster is een symbool van het Jodendom.
Als kerk zijn wij verbonden met het Joodse volk. Een groot deel van de Bijbel, het oude testament, delen wij met hen. De Joden kennen deze als Tenach. Dit woord is een Hebreeuws acroniem dat is gevormd uit de eerste letters van de drie onderdelen waaruit het is opgebouwd:
T van Thora (Wet) -
Het visje staat voor het Oudgriekse woord ἰχθύς oftewel Ichtus*. Dit woord heeft in het christendom symbolische waarde gekregen doordat in de letters van dit woord de vroege christenen de kern van de Bijbelse boodschap zagen.
De symbolen vormen tezamen de verbinding tussen het oude-
Gebruik in het kerkelijk jaar:
Zijde met ster en vis:
o Vanaf de 3e zondag in januari
tot veertigdagentijd
Zijde met kruis, boot, water en cirkel:
o Zondagen na Trinitatis
(zondag na Pinksteren) tot Advent
*Iedere letter in het Oudgriekse woord ἰχθύς oftewel Ichtus is een afkorting voor een woord. Die woorden tezamen vormen de zin (vertaald):
Jezus Christus, Gods zoon, (en / de) Redder.
Letter Grieks Omgezet Grieks Nederlands
I (I) Ιησους Ièsous Jezus
Χ (CH) Χριστός Christos Christus
Θ (TH) Θεου Theou Gods
Υ (U) Ὑιός Huios zoon
Σ (S) Σωτήρ Sootèr redder
De kleur paars
De kleur paars staat voor een tijd van voorbereiding, verwachting en inkeer. We gebruiken dit antependium dan ook in de vier weken voor kerst (Advent) en de zes weken voor Pasen (veertigdagentijd).
Aan de ene zijde staat het labarum (ook het Chi-
Het Chi-
De Alfa en de Omega komen uit het Bijbelboek Openbaring van Johannes hoofdstuk 1 vers 8: ‘Ik ben de Alfa en de Omega,’ zegt God de Heer, ‘ik ben het die is, die was en die komt, de Almachtige.’
Aan de andere zijde van dit antependium staat een doornenkroon met hierin een lam en een kruis. Doornenkroon en kruis zijn martelwerktuigen uit het lijdensverhaal van Jezus op de Goede vrijdag. Het lam verbeeld het ‘Lam Gods’ (Agnus Dei). In het Bijbelboek Johannes hoofdstuk 1 vers 29 wijst Johannes de Doper Jezus aan als het lam van God: ‘Daar is het lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt’.
Gebruik in het kerkelijk jaar:
Zijde met Chi-
o 1e t/m 4e zondag voor het kerstfeest
(advent)
Zijde met doornenkroon:
o 1e t/m 6e zondag in de tijd voor Pasen
(veertigdagentijd)
Gebruik bij bijzondere gelegenheden:
o Uitvaartdienst (of wit)
De kleur wit
De kleur wit staat voor nieuw leven (Kerst) & opstanding (Pasen); in de kerk is dit een feestelijke kleur.
Aan de ene zijde van dit antependium staat een kruis met hier omheen een cirkel.
Dit symbool is gebaseerd op het Keltische kruissymbool. In plaats van de oude Keltische
symbolen van Ierland en Groot-
Een kruis, in het algemeen, symboliseert de overwinning van Jezus over de dood.
Aan de andere zijde staat de morgenster met aan de linkerzijde de letter I en aan de rechterzijde de letter S. In het Bijbelboek Openbaringen van Johannes hoofdstuk 22 vers 16 noemt Jezus zichzelf "de stralende morgenster". Ook in de adventsteksten is er sprake van licht dat gaat schijnen in de duisternis.
De letters zijn afkomstig van het Griekse woord Ichtus (zie ook de toelichting bij het groene antependium in de vorige editie van Mijnsheerenkerk). Het betreft hier de eerste en de laatste letter. De I staat voor Ièsous, dit is het Griekse woord voor ‘Jezus’ en de S staat voor Sootèr , dit is het Griekse woord voor ‘redder’.
Gebruik in het kerkelijk jaar:
Zijde met morgenster:
o Kerstnacht
o Kerstfeest
o Epifanie (Openbaring van de Heer)
o Driekoningen 1e zondag in januari
o Doop van de Heer 2e zondag in januari
Zijde met kruis:
o Witte donderdag
o Goede vrijdag
o Stille zaterdag
o Laatste zondag van het kerkelijk jaar
(eeuwigheidszondag)
Gebruik bij bijzondere gelegenheden:
o Bediening heilige doop (of kleur van het kerkelijk jaar)
o Uitvaartdienst (of paars)
o Huwelijksbevestiging (of rood)
o Bevestiging ambtsdragers (of rood)
De kleur rood
De kleur rood staat voor de Heilige Geest. Dit antependium wordt gebruikt in alle diensten waarin de Heilige Geest een speciale rol speelt.
Aan de ene zijde staat het Salomonszegel of Davidsschild, ook wel davidster genoemd (zie ook de toelichting bij het groene antependium in de oktober (2016) editie van Mijnsheerenkerk), met eromheen vuurvlammen en hierin een duif. De vuurvlammen verwijzen naar het verhaal van de uitstorting van de Heilige Geest opgetekend in het Bijbelboek Handelingen hoofdstuk 2. De davidster verwijst naar het Joodse volk, uit alle windstreken in Jeruzalem verzameld. Ieder hoort in zijn eigen taal de boodschap van het evangelie. De duif staat symbool voor de Heilige Geest. We komen de duif / Heilige Geest ook tegen in de verhalen van de schepping in het Bijbelboek Genesis hoofdstuk 1 en in het Bijbelboek Marcus hoofdstuk 1 vers 9 t/m 11 waar het gaat over de doop van Jezus door Johannes de Doper.
Aan de andere zijde staat de rijksappel. Symbool voor het koningschap van God. De rijksappel stelt de wereld voor. Degene die de rijksappel in zijn hand heeft is een vorst, een koning die de wereld ‘bezit’.
Gebruik in het kerkelijk jaar:
Zijde met ster, vuurvlammen en duif:
o Pinksteren
Zijde met rijksappel:
o Zondag na Pinksteren (Trinitatis)
Gebruik bij bijzondere gelegenheden:
o Huwelijksbevestiging (of wit)
Bevestiging ambtsdragers (of wit)
